Περίπατος στην Καπνικαρέα / Εορτή Τριών Ιεραρχών

Η σημερινή γιορτή των Τριών Ιεραρχών είναι γιορτή των δασκάλων και των μαθητών, των σχολείων και των γραμμάτων, των βιβλίων και της μάθησης.
Η παράδοση που ξεκίνησε την περασμένη χρονιά (με την επίσκεψη μας στις 30/01/2024 στον Ι.Ν. Αγίου ΝικολάουΡαγκαβά) συνεχίστηκε και αυτή τη χρονιά.
Αυτή τη φορά στον Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό τωνΕισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα).
Μαζί με 265 παιδιά του 3ου Λυκείου Γλυφάδας και 15 καθηγητές, βρεθήκαμε σήμερα στην οδό Ερμού, στη συμβολή με την ομώνυμη οδό και, την οδό Καλαμιώτου. Η Καπνικαρέα, ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού, με τον γνωστό ελαφρύ αθηναϊκό τρούλο της εποχής, και με νάρθηκα.
Οι κίονες είναι παλαιοχριστιανικής εποχής. Η τοιχοποιία στα χαμηλά μέρη είναι από δόμους, που προέρχονται από παλαιοχριστιανικά μνημεία και έχουν τοποθετηθεί κατά τρόπο που να σχηματίζουν σταυρούς. Είναι κτίσμα του 11ου αι. (λίγο μετά το 1050) και, κατά την παράδοση, οικοδομήθηκε στη θέση παλαιότερης εκκλησίας, κτίσματος και αυτής της Αθηναίας αυτοκράτειρας Ευδοκίας (5ος αι), γι’ αυτό και λεγόταν και «Εκκλησία της Βασιλοπούλας».
Είδαμε και το πηγάδι που βρίσκεται μέσα στον Ιερό Ναό και από κάτω περνάει ο ποταμός Ηριδανός.
Στα τέλη του 11ου αι., στη βόρεια πλευρά προστέθηκε το παρεκκλήσιο της Αγίας Βαρβάρας, που είναι ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής με τρούλο.
Οι τοιχογραφίες είναι των μέσων του 20ου αι., η Πλατυτέρα μάλιστα είναι έργο του Φ. Κόντογλου (1942), ενώ το ψηφιδωτό της εισόδου της Έλλης Βοίλα (1936).
Με τον νόμο 1268/1931 η εκκλησία παραχωρήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για την άσκηση των φοιτητών της Θεολογικής του Σχολής.
Ως προς το όνομα, η ονομασία προέρχεται από τη λέξη «Καπνικάριος», που σήμαινε το πιθανό επάγγελμα του κτίτορα, εισπράκτορα δηλαδή του «καπνικού» φόρου (=φόρου καπνοδόχου = φόρου οικοδομών), που πρώτος είχε επιβάλει ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α’ (802-811).
Κατά μια άλλη εκδοχή το 1689 πυρπολήθηκε η Αθήνα από τους Τούρκους, η φωτιά έφτασε και στην εκκλησία, αλλά η εικόνα δεν κάηκε. Κάηκε μόνο το γύρω ξύλο και το πρόσωπο καπνίστηκε. Από τις λέξεις “καπνός” και“κάρα” (πρόσωπο, κεφάλι) είπαν πως σχηματίστηκε η λέξη  “καπνικαρέα”.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Ιερέα του Ναού και καθηγητή Θεολόγο και Χημικό του 2ου ΓΕΛ Αργυρούπολης, π. Ευάγγελο Μαρκαντώνη που έδωσε την ευκαιρία στα παιδιά μας να γνωρίσουν «από μέσα» την «Καπνικαρέα», (μιας και πολλοί δεν είχαν μπει ποτέ μέσα, παρόλο που είχαν περπατήσει στην οδό Ερμού) να εκκλησιαστούν, να κοινωνήσουν και να ακούσουν την Ιστορία του Ιερού Ναού. Ο παπα – Βαγγέλης τους μίλησε (και τους ευχήθηκε καλή Πρόοδο και Κάθε Επιτυχία) με τον τρόπο που μόνο ένας καθηγητής σχολείου ξέρει και τα παιδιά ενθουσιάστηκαν μαζί του.
Τον ευχαριστώ και εγώ προσωπικά γιατί μας συνδέει μια μακροχρόνια φιλία και πάντα χαίρομαι να ακούω τα λόγια του και να γίνομαι καλύτερος Άνθρωπος και καλύτερος Καθηγητής!
Τη Θεία Λειτουργία τέλεσε ο Μητροπολίτης Κρήνης Σεβασμιότατος π. Κύριλλος, που είναι και καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Παραβρέθηκαν οι Πρυτανικές Αρχές και πολλοί καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Τελέστηκε μνημόσυνο στη μνήμη των φοιτητών και καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών που έφυγαν από τη ζωή τον Ιανουάριο 2025, με τελευταίο τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ. Στη συνέχεια έγινε αρτοκλασία για το προσωπικό και τους μαθητές του 3ου Λυκείου Γλυφάδας και των οικογενειών αυτών.

Να είμαστε όλοι καλά και του χρόνου!
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ!